କାନ୍ତକୋଇଲି ଚଉତିଶା

ବଳରାମ ଦାସ

 

କୋଇଲି, କାନ୍ତ ମୋର ଗଲେ ମୃଗ ମାରି,

କପଟେ ରାବଣ ମୋତେ ନେଉଅଛି ଧରି ଲୋ

କୋଇଲି ! ।୧।

କୋଇଲି, ଖଳ ବୋଲି ଜାଣି ନ ପାରିଲି,

ଖଳ ଯେ କନକ ମୃଗ ଦେଖି ଲୋଭ କଲି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨।

 

କୋଇଲି, ଗରୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା ବଳିଲା ମୋହର,

ଗେଲେ ମୁଁ ବୋଇଲି ରାମ ଏ କୁରଙ୍ଗୀ ମାର ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩।

କୋଇଲି, ଘଟଣା ଯା କରିଛି ବିଧାତା,

ଘୋର ବନେ ମୃଗ ମାରି ଗଲେ ମୋ କରତା ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୪।

 

କୋଇଲି, ଲକ୍ଷ୍ମଣକୁ ଜଗାଇ ଦୁଆର,

ନାରାଚରେ ମୃଗ ବିନ୍ଧି ଗଲେ ରଘୁବୀର ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୫।

କୋଇଲି, ଚାପଧରି ଗଲେ ରଘୁନାଥ,

ଚାପେ ଶର ସନ୍ଧି ମୃଗ ପ୍ରାଣ କଲେ ହତ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୬।

 

କୋଇଲି, ଛାଡ଼ିବାର ବେଳେ ମୃଗ ପ୍ରାଣ,

ଛଦ୍ମରେ ଡାକିଲା ମୋତେ ରଖ ହେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୭।

କୋଇଲି, ଜାଣି ନ ପାରିଲି ଛନ୍ଦ ମୁହିଁ,

ଯାଅ ବୋଲି ଲକ୍ଷ୍ମଣକୁ ଦେଲି ପଠିଆଇ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୮।

 

କୋଇଲି, ଝଟତିରେ ଯାଆନ୍ତେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ,

ଝାଡ଼ର ଭିତରେ ଲୁଚି ଥିଲାଟି ରାବଣ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୯।

କୋଇଲି, ନିର୍ମଳ ତପସ୍ୱୀ ରୂପ ଧରି,

ନିର୍ଭରେ ବସିଲା ଆସି ଦୁଆର ଆବୋରି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୦।

 

କୋଇଲି, ଟେକିଣ କହଇ ମାୟା ଯତି,

ଟେକି ମୋତେ ଫଳ ଭିକ୍ଷା ଦିଅ ମହା ସତୀ ଲୋ

କୋଇଲି ! ।୧୧।

କୋଇଲି, ଠିକ କଥା ଜାଣି ନ ପାରିଲି

ଠକ ଯତି କରେ ପୁଣି ଫଳ ଭିକ୍ଷା ଦେଲି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୨।

 

କୋଇଲି, ଡିଙ୍ଗର ରାବଣ ବଡ଼ ଦୁଷ୍ଟ,

ଡାହାଣ ଭୁଜକୁ ମୋର ଧରିଲା ପାପିଷ୍ଠ ଲୋ

କୋଇଲି ! ।୧୩।

କୋଇଲି, ଢଳିଣ ଚାହିଁଲା ଆକାଶକୁ,

ଢାଳେ ରଥ ଶୂନ୍ୟେ ଆସି ମିଳିଲା ତାହାକୁ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୪।

 

କୋଇଲି, ଆଣି ମୋତେ ରଥରେ ବସାଇ,

ଆକାଶ ମାର୍ଗରେ ରଥ ନେଲା ତହୁଁ ବାହି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୫।

କୋଇଲି, ତୁରିତେ ତା ରାଜ୍ୟରେ ମିଳିଲା

ତହୁଁ ଅଶୋକ ବନରେ ମୋତେ ଲୁଚାଇଲା ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୬।

 

କୋଇଲି, ଥାନ୍ତି ଜଗି ସହସ୍ରେ ଅସୁରୀ,

ସ୍ଥାନ ଟିକିଏ ନଥାଏ ବସିଥାନ୍ତି ଘେରି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୭।

କୋଇଲି, ଦିବାରାତି ଦୁଇ ମୋର ଏକା,

ଦିନ ନ ସରଇ ନିରନ୍ତରେ କରି ଦକା ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୮।

 

କୋଇଲି, ଧାତା ମୋତେ ଏତେ କଷ୍ଟ ଦେଲା

ଧରାଇ ଅସୁର ଘରେ ବନ୍ଦୀ କରାଇଲା ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୧୯।

କୋଇଲି, ନାରାଚ ଘେନିଣ ରଘୁନାଥ,

ନିମିଷରେ ମୃଗ ମାରି ଆସି ବେନି ଭ୍ରାତ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୦।

 

କୋଇଲି, ପର୍ଣ୍ଣକୁଟୀ ଦ୍ୱାରେ ଡାକୁଥିବେ,

ପୟର ପଖାଁଳୁ ଜଳ ଦିଅ ସୀତା ଏବେ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୧।

କୋଇଲି, ଫୁଟି ଡାକୁଥିବେ ବେନିଭାଇ,

ଫୁଟିଛୁଁ ତୃଷାରେ ଜଳ ଦିଅ ବଇଦେହୀ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୨।

 

କୋଇଲି, ବୋଲ ଯେବେ ନ ଶୁଣିବ ମୋର,

ବୋଲିବେ କେ ଘେନିଗଲା ସୀତାଙ୍କୁ ଆମ୍ଭର ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୩।

କୋଇଲି, ଭାଇ ବେନି ବନେ ବୁଲୁଥିବେ,

ଭଲ ଲୋକ ଦେଖିଲେ ବାରତା ପଚାରିବେ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୪।

 

କୋଇଲି, ମଢ଼ିଆ ଦୁଆରେ ବେନିଭାଇ,

ମୋତେ ଡାକୁଥିବେ କାନ୍ତ ମୃଗଭାର ଥୋଇ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୫।

କୋଇଲି, ଜୀବ ଯିବା ପ୍ରାୟେ ହେଉଥିବେ,

ମାସକ ଯେ ଲକ୍ଷେ ଯୁଗ ପରାୟେ ମଣିବେ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୬।

 

କୋଇଲି, ରାବୁଥିବେ ମୋର ନାମ ଧରି,

ରାତ୍ର ଦିବା ନୟନରୁ ବହୁଥିବ ବାରି ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୭।

କୋଇଲି, ଲଙ୍କାର ରାବଣ ଆଣିବାର,

ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସହିତେ କାନ୍ତେ ନୋହିଲା ଗୋଚର ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୮।

 

କୋଇଲି, ବାରତା ପାଇଲେ ପ୍ରାଣନାଥ,

ବାରାନିଧି ବାନ୍ଧିଣ ଆସିବେ ବେନିଭ୍ରାତ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୨୯।

କୋଇଲି, ଶତ୍ରୁ ରାବଣକୁ ବିନାଶିବେ,

ଶାଢ଼ି ବାନ୍ଧି ବିଭୀଷଣେ ରାଜା କରାଇବେ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩୦।

 

କୋଇଲି, ଶ୍ରୀରାମ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ବେନିଭାଇ,

ଶିଷ୍ଟ ପାଳି ଦୁଷ୍ଟ ନାଶି ଉଶ୍ୱାସନ୍ତି ମହୀ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩୧।

କୋଇଲି, ଶୁଭେ ହୋଇ ଲଙ୍କାରେ ପ୍ରବେଶ,

ସଙ୍ଗେ ନେଇ ମୋତେ ଚଳିଯିବେ ନିଜ ଦେଶ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩୨।

 

କୋଇଲି, ହେବେ ମୋତେ ଘେନି ଅଭିଷେକ,

ହରଷେ ଖଟିବେ ତାଙ୍କ ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩୩।

କୋଇଲି, କ୍ଷମେ ରାମ ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରବେଶ,

କ୍ଷ କ୍ଷନ୍ଦେ ଭଣିଲେ ଗୀତେ ବଳରାମ ଦାସ ଲୋ,

କୋଇଲି ! ।୩୪।